24 CHARACTER STRENGTHS/ความรู้สึกขอบคุณ - Gratitude
ความรู้สึกขอบคุณ - Gratitude
เป็นอุปนิสัยที่สะท้อนออกมาผ่านความรู้สึกขอบคุณ ขอบคุณในสิ่งดี ๆ ที่ตัวเองได้รับ ราวกับว่ากำลังได้รับของขวัญ ความรู้สึกซาบซึ้งขอบคุณมาจากการที่บุคคลรับรู้และซาบซึ้งในคุณประโยชน์ที่ได้รับจากผู้อื่นหรือสถานการณ์ต่าง ๆ ในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นความรู้สึกขอบคุณจากสิ่งที่ผู้อื่นทำให้ ความสำเร็จที่ตัวเองได้รับ หรือการได้เป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวที่อบอุ่น
ความรู้สึกขอบคุณจากสิ่งเหล่านี้จะนำมาซึ่งความสุข โดยอารมณ์สุขเหล่านี้จะเป็นแรงบันดาลใจที่ผลักดันให้บุคคลเลือกเส้นทางชีวิตของตัวเองให้ไปในทางที่ดีขึ้น ด้วยเหตุนี้ความรู้สึกซาบซึ้งขอบคุณจึงช่วยทำให้เกิดความใจดี (kindness) และความรัก (love) ซึ่งเป็นอุปนิสัยเชิงบวกที่เกี่ยวข้องกับความเห็นอกเห็นใจ (empathy) และการมีความสัมพันธ์อันดีกับคนรอบข้าง
ทั้งนี้ อุปนิสัยความรู้สึกซาบซึ้งขอบคุณ มีองค์ประกอบสำคัญ 3 อย่าง ได้แก่
1. ความรู้สึกซาบซึ้งในบุญคุณของบุคคลหรือสิ่งต่าง ๆ (sense of appreciation)
2. การมีเจตนาดีให้แก่บุคคลหรือสิ่งต่าง ๆ (sense of good will)
3. แรงจูงใจที่จะตอบแทนบุคคลหรือสิ่งต่าง ๆ อันสอดคล้องกับความรู้สึกซาบซึ้งและเจตนาดีที่ได้รับ (disposition to act)
นอกจากนี้ ความรู้สึกซาบซึ้งขอบคุณยังเป็นอุปนิสัยที่ผลักดันให้บุคคลถ่ายทอดความรู้สึกขอบคุณของตัวเองออกมาให้ผู้อื่นได้รับรู้อยู่บ่อยครั้ง ผ่านการตอบแทนด้วยการกระทำต่าง ๆ อย่างการแสดงความเอาใจใส่ ให้ของขวัญตอบแทน หรือการพูดว่า “ขอบคุณ” อีกทั้งยังทำให้บุคคลสัมผัสถึงคุณค่าของตัวเองและความเชื่อมโยงระหว่างตัวเองกับคนอื่น รวมถึงธรรมชาติแวดล้อมต่าง ๆ อุปนิสัยนี้จึงเป็นคุณค่าที่จะเปิดประตูให้บุคคลใช้อุปนิสัยเชิงบวกอื่น ๆ มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นความใจดี (kindness) ความอยากรู้อยากเห็น (curiosity) ความหวัง (hope) ความศรัทธา (spirituality) และความกระตือรือร้น (zest)
คุณค่าหลัก
Head
คิดว่าสิ่งดี ๆ นั้นเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล็ก หรือเรื่องใหญ่ เพียงแค่เราใช้ใจในการมอง ก็จะเห็นคุณค่าในสิ่งนั้น
มีเจตนาที่ดีต่อบุคคลหรือสิ่งต่าง ๆ ที่มีคุณค่า
Heart
มีความรู้สึกขอบคุณกับสิ่งที่เกิดขึ้นกับตนเองหรือสิ่งที่ตนเองได้รับ และตระหนักถึงสิ่งดีๆที่เกิดขึ้นเสมอ
รู้สึกดีที่ได้ตอบแทนหรือแสดงความขอบคุณแก่บุคคลหรือสิ่งต่าง ๆ ที่มีคุณค่าสำหรับเรา
มีแรงจูงใจที่จะตอบแทนสิ่งดี ๆ นั้นกลับสู่ผู้อื่นหรือกลับสู่สังคม
Hand
ใช้ชีวิตด้วยความรู้สึกถึงคุณค่าของตนเองและความเชื่อมโยงระหว่างตนเองกับคนอื่น รวมถึงธรรมชาติ แวดล้อมต่าง ๆ
แสดงความรู้สึกขอบคุณด้วยวิธีต่าง ๆ อย่างตรงไปตรงมาอย่างบ่อย
คนอื่นอาจสงสัยในความจริงใจของเรา คิดว่าการรู้สึกขอบคุณที่มากเกินไปของเรานั้นดูเหมือนเป็นการ เสแสร้ง หรือประจบ ซึ่งอาจจะสร้างความรู้สึกเชิงลบให้แก่ผู้อื่น และส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ได้
ในบางคนที่มีอุปนิสัยนี้มากเกินไปอาจทำให้คนอื่นคนรู้สึกไม่สบายใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อคนนั้น ไม่ได้ต้องการคำขอบคุณที่มากเกินไปซึ่งสิ่งเหล่านี้อาจจะขัดขวางการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีได้ใน อนาคต
อาจหมกมุ่นอยู่กับการเห็นคุณค่าในสิ่งต่าง ๆ มากเกินไป จนไม่ได้สังเกตเห็นถึงข้อด้อยในบุคคลหรือ สถานการณ์นั้น ๆ ซึ่งจะส่งผลเสียต่อการหาความสัมพันธ์หรือโอกาสทางการงานที่ดีกว่าให้ตนเอง
ในบางคนมักจดจ่ออยู่กับจิตใจของตัวเองมากจนไม่สังเกตเห็นผู้คน หรือสิ่งของที่อยู่ตรงหน้าเราว่ามี คุณค่าเพียงใด และทำให้พลาดโอกาสที่จะแสดงความขอบคุณสำหรับทุกสิ่งที่เกิดกับตัวเรา รวมถึง ร่างกายของเราเองได้
บางคนที่มีอุปนิสัยนี้น้อยเกินไปนั้นอาจจะเกิดจากขาดทักษะทางอารมณ์หรือทักษะทางสังคมในการ แสดงความขอบคุณนั้น ทำให้ไม่สามารถแสดงความรู้สึกขอบคุณออกมาได้ จนทำให้คิดว่าตัวเองไม่มี อุปนิสัยนี้ หรือมีน้อยเกินไป
อาจหมกมุ่นอยู่กับความพยายามของตนเอง จนมองข้ามคุณค่าของความช่วยเหลือที่ได้รับจากคน รอบตัว เช่น เพื่อน ครอบครัว หรือคนรัก ซึ่งส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ที่มีได้
มองเห็นถึงอนาคตที่มีความเป็นไปได้ในเชิงบวกมากกว่าเชิงลบ มีความเชื่อมั่นในตัวเอง
สารบัญ
ถ้ามีมากไป?
ถ้ามีน้อยไป?