24 CHARACTER STRENGTHS/ความฉลาดทางสังคม - Social Intelligence

ความฉลาดทางสังคม - Social Intelligence

ป็นอุปนิสัยที่ยอมรับในเอกลักษณ์และความแตกต่างกันของคนแต่ละคน และมีทักษะในการตอบสนองต่อความแตกต่างกันนั้นแบบรายบุคคลได้ โดยถือว่าเป็นอุปนิสัยที่เกี่ยวข้องกับทักษะทางสังคม ความเข้าใจตัวเอง ความเข้าใจผู้อื่น และความเข้าใจว่าตัวเองควรปฏิบัติตัวเองอย่างไรในสถานการณ์ต่าง ๆ ความฉลาดทางสังคมประกอบไปด้วยด้าน ต่าง ๆ ที่ทำงานร่วมกัน ได้แก่

1. ความฉลาดทางอารมณ์ (emotional intelligence) คือ การเข้าใจอารมณ์ของผู้อื่น และตัวเอง พร้อมทั้งสามารถนำความเข้าใจนั้นมาใช้ให้เกิดประโยชน์ในการดำเนินชีวิ

2. ความฉลาดในการเข้าใจตัวเอง (personal intelligence) คือ การเข้าใจตัวเอง ความคิด ค่านิยม แรงจูงใจของตัวเอง ความสามารถและข้อจำกัดของตัวเอง รวมไปถึงการยอมรับตัวเองด้วย

3. ความฉลาดทางสังคม (social intelligence) คือ การเข้าใจโครงสร้างของสังคม เข้าใจมิติต่าง ๆ ของความสัมพันธ์ที่ตัวเองมีการเข้าใจผู้อื่น และสามารถนำความเข้าใจนี้มาใช้ให้เกิดประโยชน์

ความฉลาดทางสังคมนี้มีความหมายคล้ายกับการมีมุมมองที่หลากหลาย (perspective) ในแง่ที่อุปนิสัยนี้ช่วยให้คนมีมุมมองเกี่ยวกับความสัมพันธ์ส่วนตัวและความสัมพันธ์ในสังคมที่รอบด้าน และทำให้ผู้ที่มี อุปนิสัยนี้สามารถให้คำแนะนำที่ดีกับผู้อื่นได้ นอกจากนี้ความฉลาดทางสังคมยังเป็นรากฐานของอุปนิสัยเชิงบวกอื่น ๆ เช่น ความใจดี (kindness) ความรัก (love) ความเป็นผู้นำ (leadership) อารมณ์ขัน (humor)

คุณค่าหลัก


Head

  • ตระหนักรู้ถึงแรงจูงใจและความรู้สึกของผู้อื่น

  • มีความคิดว่าคนแต่ละคนนั้นมีเอกลักษณ์และความแตกต่างเป็นของตัวเอง

  • มีความคิดยืดหยุ่นทำให้สามารถปรับตัวเข้าหาผู้อื่นได้ง่าย

  • มีความเข้าใจตนเอง เข้าใจนิสัย ความสนใจ แรงจูงใจของตนเองในการทำสิ่งต่าง ๆ

  • เข้าใจความสามารถและข้อจำกัดของตนเอง

  • เข้าใจธรรมชาติของสังคมรอบตัว เข้าใจบริบทของสังคม และธรรมเนียมปฏิบัติต่าง ๆ

Heart

  • เกิดความรู้สึกภูมิใจที่สามารถปรับตัวให้เหมาะสมในแต่ละสถานการณ์ได้

  • มีการยอมรับในตนเอง พอใจในสิ่งที่เป็น มีอารมณ์เชิงบวกเกี่ยวกับตนเอง

  • รู้สึกสบายใจในการอยู่ในกลุ่มเพื่อน กลุ่มสงคม รู้สึกสบายใจเมื่อต้องเข้าสังคม มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น

Hand

  • สามารถวางตัวในแต่ละสถานการณ์เป็นอย่างดี

  • รู้ว่าจะต้องปฏิบัติอย่างไรเพื่อให้เหมาะสมกับสถานการณ์ต่าง ๆ

  • สามารถโน้มน้าวจิตใจคนอื่นได้ สามารถเจรจาต่อรองเพื่อให้ได้มาในสิ่งที่ตนเองต้องการได้

ถ้ามีมากไป?

  • คนที่มีอุปนิสัยเชิงบวกด้านความฉลาดทางสังคมมากเกินไปอาจจะค้นพบว่า ตัวเองกลายเป็นคนที่มี ความระมัดระวังมากเกินไป มักจะจดจ่ออยู่กับความเจ็บปวด และความทุกข์ของผู้อื่นมากเกินไป ซึ่ง อาจจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพกาย และสุขภาพจิตในอนาคตได้

  • ใช้เวลามากเกินไปในการวิเคราะห์สถานการณ์ ซึ่งอาจจะทำให้พลาดโอกาสบางอย่างไป

  • หมกมุ่นกับการตีความสถานการณ์หรือวิเคราะห์ผู้อื่นมากเกินไปจนหลุดจากความเป็นจริง คิดว่าสิ่งที่ ตัวเองตีความเกี่ยวกับผู้อื่นเป็นความจริง อยู่กับสิ่งที่ตนเองคิดมากเกินจนมองข้ามสถานการณ์จริงที่ กำลังเกิดขึ้น

ถ้ามีน้อยไป?

  • คนที่มีอุปนิสัยเชิงบวกด้านความฉลาดทางสังคมน้อยเกินไปอาจดูเหมือนเป็นคนไร้ความคิด หรือไร้ ความรู้สึก เพราะพวกเขาจะไม่สนใจคนรอบข้าง แต่จะยึดตัวเองเป็นหลัก

  • อาจจะเกิดความเครียดได้เนื่องจากไม่สามารถปรับความคิดให้ยืดหยุ่นได้ตามแต่ละสถานการณ์

  • ไม่ไวต่อความรู้สึกของคนรอบข้าง ไม่เข้าใจคนรอบข้าง ขาดทักษะทางอารมณ์ ไม่สามารถระบุอารมณ์ ตนเองหรือผู้อื่นได้

  • ไม่เข้าใจความซับซ้อนของสังคม ตีความสถานการณ์ต่าง ๆ ไม่ถูกต้อง ตีความเจตนาของผู้อื่น ผิดเพี้ยน

  • พูดอะไรไม่ถูกที่ถูกเวลา อาจแสดงพฤติกรรมที่ผิดมารยาทของสังคม ทำให้ผู้อื่นเกิดความขุ่นเคือง

  • ใช้ภาพเหมารวม (stereotype) กับผู้อื่น เหมารวมคนเป็นกลุ่ม ๆ แทนที่จะทำความเข้าใจความ แตกต่างของคนแต่ละคน

  • ขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับตนเอง ตีตรา (label) ตนเองแทนที่จะทำความเข้าใจตนเอง เอา บทบาทที่สังคมมอบให้มาใช้นิยามตนเอง แทนที่จะค้นหาและทำความเข้าใจตนเอง

  • สาเหตุอาจเกิดจาก

    • ความฉลาดทางสังคมที่น้อยอาจเกิดจากการขาดประสบการณ์ทางสังคม ทำให้ไม่มีโอกาสได้ เรียนรู้ทักษะต่าง ๆ ที่สำคัญ นอกจากนี้อาจเกี่ยวข้องกับผู้ที่มีปัญหาทางการรู้คิด เช่น alexithymia, infantile autism เป็นต้น

    • ให้ความสำคัญกับประโยชน์ของสังคม ซึ่งรวมถึงการตอบสนองต่อ ความต้องการของตัวเองโดยที่ไม่ละเมิด หรือเอาเปรียบคนอื่น และมีทักษะในการทำงานเป็นทีม