ความเป็นผู้นำ - Leadership

เป็นอุปนิสัยที่ช่วยนำพาให้คนในกลุ่มสามารถเดินทางสู่เป้าหมายได้และรักษาความสัมพันธ์ของคนในกลุ่มไปพร้อมกันด้วย อีกทั้งยังสามารถสร้างขวัญและกำลังใจให้กับสมาชิกภายในกลุ่มได้เป็นอย่างดี ผู้ที่มีความเป็นผู้นำจะมีการประสานงานกันระหว่างความสามารถทาง ความคิด (cognitive attribute) และทางอารมณ์ (temperament attribute) ที่ดี ซึ่งจะนำไปสู่ทักษะที่จำเป็นมากมายตั้งแต่การตั้งเป้าหมาย วางแผน ประเมิน แก้ปัญหา การบริหารจัดการตัวเองและผู้อื่น ไปจนถึงการมีจิตวิทยาที่ดีในการสร้างสัมพันธภาพกับบุคคลอื่น

โดยอีกคุณสมบัติที่สำคัญของการเป็นผู้นำที่ดี คือการรู้จักตัวเอง (self-awareness) กล่าวคือ การเป็นผู้นำที่ดีจำต้องรู้จุดแข็งของตัวเองและสามารถใช้จุดแข็งเหล่านั้นเพื่อดึงศักยภาพของคนรอบข้างให้ปรากฏออกมาได้ อีกทั้งยังต้องมีความตระหนักรู้ทางสังคมด้วย (social awareness) ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่ทำให้บุคคลมีความสามารถในการสร้างความสัมพันธ์กับคนได้อย่างหลากหลายมากขึ้น ด้วยเหตุนี้เอง บุคคลที่มีความเป็นผู้นำจึงสามารถที่จะนำพากลุ่มไปสู่เป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ความเป็นผู้นำสามารถแบ่งออกเป็น 2 มุมมอง ได้แก่

1. มุมมองทางปฏิบัติ (practice) คือ การมองความเป็นผู้นำว่าเป็นลักษณะของความสัมพันธ์และปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้ตามและผู้นำ ซึ่งเป็นบทบาทที่กลุ่มเลือกหรือตั้งขึ้นมา หากมองความเป็นผู้นำในมุมนี้ คุณภาพของผู้นำจะขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพในการปฏิบัติหน้าที่อย่างกำหนดเป้าหมาย ระบุหน้าที่ วางแผนงานให้กับกลุ่ม อำนวยความสะดวก ให้ความช่วยเหลือ หรือสนับสนุนให้กลุ่มบรรลุตามเป้าหมาย

2. มุมมองทางคุณสมบัติส่วนบุคคล (personal) คือ การมองความเป็นผู้นำว่าเป็นแรงจูงใจและความสามารถส่วนบุคคลที่จะเสาะหาการเป็นผู้นำและการปฏิบัติตามหน้าที่ของผู้นำได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้นำจากมุมมองนี้จะถูกแบ่งออกเป็น 2 แบบหลัก ได้แก่

2.1 ความเป็นผู้นำเชิงเป้าหมาย (transactional leader) หมายถึง ผู้นำที่ใช้วิธีการชักนำสมาชิกไปสู่เป้าหมายด้วยของตอบแทนที่สมาชิกต้องการ เช่น เงินเดือน เงินโบนัส การเลื่อนตำแหน่ง เป็นต้น

2.2 ความเป็นผู้นำเชิงปฏิรูป (transformational leader) หมายถึง ผู้นำที่คอยให้ความช่วยเหลือเกื้อกูลสมาชิก เพื่อเพิ่มแรงจูงใจในการทำงานตามเป้าหมายของสมาชิก รวมไปถึงการใช้วิสัยทัศน์ของตัวเองเป็นแรง บันดาลใจให้ผู้ตามมีความมุ่งมั่นในเป้าหมายและปฏิบัติงานได้เกินความคาดหวังที่มี

คุณค่าหลัก

Head

• มีความคิดเชื่อมั่นว่าตนเองสามารถพาสมาชิกในกลุ่มไปสู่เป้าหมายและความสำเร็จด้วยกัน

• มีการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นขั้นตอน

Heart

• รู้สึกภูมิใจที่สามารถนำพาทีมของตนเองไปสู่เป้าหมายที่ตั้งไว้ได้ร่วมกัน

Hand

• สนับสนุน สร้างกำลังใจให้สมาชิกในกลุ่มทำงานให้สำเร็จ สามารถนำพาให้คนในกลุ่มสามารถเดินทาง สู่เป้าหมายได้

• สามารถรักษาความสัมพันธ์ของคนในกลุ่มไว้ได้เป็นอย่างดี

• อาจมีการวางแผน ตั้งเป้าหมาย และแบ่งหน้าที่ให้กับกลุ่ม